Zofia Batycka, bo ona będzie bohaterką artykułu, urodziła się w 1907 roku we Lwowie, w prominentnej i szanowanej rodzinie Janiny i Eugeniusza Batyckich. Rodzice starali się, by  córce niczego nie brakowało – zadbali nie tylko o jej edukację , ale i wrażliwość kulturalną, zabierając często małą Zosię do teatru i opery. Być może to spowodowało, że i w domu sama organizowała teatrzyki i przedstawienia. Nikt się nie spodziewał, że tym samym rozpala w młodziutkiej Zofii miłość do  aktorstwa. Ona sama zrozumiała to gdy jako 15- letnia już dziewczyna pierwszy raz znalazła  się na sali kinowej i obejrzała film z Mary Pickford i Douglas Fairbanksem. Od tej pory kino stało się jej pasją, postanowiła sama  trafić na ekran. W tym czasie  w Polsce to był bez wątpienia niezwykły okres. Zachłyśnięci odzyskaną po ponad stu latach niepodległością Polacy ruszyli nadrabiać ten czas. Stowarzyszenia artystyczne, grupy poetyckie, teatry, gazety, kina, kabarety – życie kulturalne II RP kwitło. A za nim siłą rzeczy ruszyło życie towarzyskie. Wielką estymą społeczeństwa cieszyło się kino, a w szczególności rodzące się co chwila gwiazdy i gwiazdki filmowe. Postać Hanki Ordonówny zainspirowała do walki o medialną sławę rzesze dziewcząt.

Czytaj więcej...

/ Portret Stanisława Moniuszki w Muzeum Narodowym w Warszawie autorstwa Tytusa Maleszewskiwgo, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31111847

Stanisław Moniuszko herbu Krzywda ur. 5 maja 1819 w Ubielu -Ubiel (biał. Убель) to wyludniona wieś na Białorusi leżąca nad Wołmą, w obwodzie mińskim, w rejonie czerwieńskim. Dawniej dobra Sapiehów, Zawiszów, Ogińskich, Moniuszków i Wańkowiczów, zm. 4 czerwca 1872 w Warszawie.
Moniuszko jako polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista, tworzył muzykę nacechowaną narodowo, wplatając w swoje kompozycje wyraziste elementy folkloru polskiego (melodie i tańce ludowe) oraz wykorzystując utwory polskich poetów (m.in. Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza). Jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskiego romantyzmu. Jest nazywany ojcem „polskiej opery narodowej”
Jest autorem ponad 268 pieśni, wielu oper z których najsłynniejsze to” Halka, Straszny dwór i Paria, operetek, baletów i muzyki kościelnej.
Ojcem Stanisława był Czesław Moniuszko (1790–1870), uczestnikiem kampanii napoleońskiej 1812 roku i utalentowanym rysownikiem. Do dziś zachowało się wiele jego prac uwieczniających rodzinę i dorastającego syna. Przejawiał również aspiracje literackie – prowadził rodzinną kronikę, napisał również poemat pt. Rok 1812 – wierszowaną opowieść o kampanii napoleońskiej.

Czytaj więcej...

/ Stefan Banach Autorstwa Hussein abdulhakim - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19058077.

„Cyganeria lwowskich kawiarni”. Tytuł koncertu nie jest przypadkowy. Nawiązanie do czasów spotkań lwowskiej bohemy nieodłącznie związane jest tak z piosenką jak i z poezją. I dzisiaj zespół „Chawira” melodyjnie ten okres świetności lwowskiej kultury przypomni Państwu właśnie lwowską piosenką. Jak w warszawskiej kawiarni „Ziemiańska” spotykali się poeci grupy „Skamandra”, tak w lwowskiej kawiarni „Szkocka” spotykała się lwowska cyganeria, ale też nie tylko artyści, również uczeni, w tym słynni lwowscy profesorowie jak prof. Stefan Banach twórca polskiej szkoły matematycznej.

Czytaj więcej...

Jerzy Janicki żalił się w swoich słynnych „Krakidałach”, iż bałak umiera, a szmonces już nie żyje. Z  Jerzym Janickim„ Lwowskie Spotkania”  przeprowadziły na ten temat długą rozmowę tytułując ją „Krakidały”, w której redaktor naczelna Bożena Rafalska pocieszała jak mogła rozżalonego autora „Polskich dróg”.  W tym miejscu należy przypomnieć czym jest bałak, a czym szmonces.

Bałak to gwara lwowska – gwara regionalna języka polskiego używana przez mieszkańców Lwowa. Współcześnie często mylona z tzw. bałakiem lwowskich batiarów, czyli gwarą uliczną, bardzo jednak do niej zbliżoną.

Gwara lwowska powstała w połowie XIX wieku, kiedy polski substrat językowy został wzbogacony licznymi zapożyczeniami (głównie leksykalnymi) z języka niemieckiego, jidysz, ukraińskiego i czeskiego. Wyraźny jest bliski związek z innymi gwarami Małopolski, zwłaszcza z gwarą krakowską. Dość wyraźne są także ślady mowy dziecięcej i zwykłych przekręceń słów obcych.

Czytaj więcej...