/ 1934r.Wacowice  - rodzeństwo taty,siedzą od lewej babcia Felicja,od prawej stryj Antoni 

Tato po zakończeniu działań wojennych przedostał się w rzeszowskie do rodziny mamy i tam czasowo przebywał. Nie wiedział gdzie my ostatecznie jesteśmy. My także nie znaliśmy miejsca jego pobytu, ba nie widzieliśmy czy w ogóle żyje? Przychodzą do nas sąsiedzi Ukraińcy, rodzina Fur i mówią do mamy – Aniela po co ty będziesz wyjeżdżać do Polski, nie wiadomo czy twój mąż żyje, będziesz się tułać z małymi dziećmi po świecie, zostań tu nikt nie będzie już nikogo mordował. Przekonali mamę, Tadek ze mną, Stasia i Kazik wszyscy zostaliśmy. Mieliśmy rozpocząć nowe lepsze życie. Większość Polaków z Wacowic , Rychcic i innych pobliskich miejscowości wyjechała na Ziemie Odzyskane i osiedliła się w rejonie Sieniawki w powiecie kłodzkim i koło Strzelina w województwie wrocławskim. W Wacowicach nastała Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka. Niebawem we wsi zjawiła się władza sowiecka, zmieniona nazwę wsi na Załużany, by więcej nie przypominała polskości tych ziem. Odbyło się wiejskie zebranie, zebrali wszystkich mieszkańców w jednym miejscu i kazali wpisywać się na listę chętnych przystąpienia do kołchozu.

Czytaj więcej

 / Bracia Marian i Henryk Markiewiczowie, 1927 r.

„Żegnaj Wilno, miłe miasto me rodzinne
takie piękne no i inne niż setki innych miast.
Tu ma radość i niewinna moja miłość
kwitła tak jak biały kwiat do murów twych i chat”

Fragment piosenki, którą w 1945 r.
śpiewali Polacy wysiedlani transportami z Wilna

Marian Markiewicz urodził się 29 marca 1924 r. w Kownie. W październiku 1920 r., gdy Wileńszczyzna została zajęta przez polskie oddziały gen. Lucjana Żeligowskiego, Kowno zaczęło pełnić funkcję stolicy państwa litewskiego. Mieszkała w nim duża liczba Polaków, co nie podobało się władzom Litwy. Bezpieczniej dla ludności polskiej było zamieszkać w granicach Rzeczypospolitej. W 1928 r. ojciec Mariana, Edward Markiewicz, próbował nielegalnie przekroczyć granicę państwową, aby udać się do Wilna, w celu znalezienia odpowiedniego mieszkania i pracy. Został jednak schwytany przez polskich pograniczników i uznany za szpiega. Oczyścili go z podejrzeń i poręczyli za niego: brat babci Edwarda, profesor Władyczko z Uniwersytetu Wileńskiego i znany wileński adwokat Mieczysław Engel. Ojciec został wypuszczony i otrzymał pracę geodety. W tym czasie jego żona Anna Markiewicz rozdała koweńskim Polakom większość rzeczy, pozostawiając sobie tylko to, co najpotrzebniejsze i udała się do Wilna z dwojgiem dzieci, Marianem i jego starszym bratem Henrykiem.

Czytaj więcej

/Kwiat lnu. - Symbol pamięci o ludobójstwie na Wołyniu. Rozpowszechniany na Marszu Pamięci organizowanym w Warszawie przez RS Porozumienie Pokoleń Kresowych.

1 października 1943 roku:
We wsi Babin pow. Równe Ukraińcy zamordowali 58-letnią Polkę, wdowę Łucję Bronowicką.
We wsi Dąbrowa pow. Hrubieszów upowcy zamordowali 15 Polaków.
W majątku Hołownica pow. Równe wymordowali kilka rodzin polskich.
We wsi Kryłów pow. Hrubieszów: „Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu lubelskiego Instytutu Pamięci Narodowej wznowiła śledztwo przeciwko Piotrowi Marcychowi, który miał między innymi dopuścić się przestępstw jako funkcjonariusz Ukraińskiej Policji Pomocniczej w roku 1943. Marcych podejrzany jest o popełnienie mordu na Bronisławie Skowyrze w dniu 30 września 1943 roku oraz na małżeństwie Edwarda i Józefy Wojczuk w dniu 1 października 1943 roku. Marcych służył wówczas w Ukraińskiej Policji Pomocniczej. Zbrodnie na swoich ofiarach popełnić miał z uwagi na polską narodowość zabitych.” (Lubelski IPN wznawia śledztwo przeciwko ukraińskiemu zbrodniarzowi; 24 lutego 2015; w: http://www.kresy.pl/wydarzenia,spoleczenstwo?zobacz/lubelski-ipn-wznawia-sledztwo-przeciwko-ukrainskiemu-zbrodniarzowi ).

Czytaj więcej

/ 1951 Rychcice k.Wacowic - Józef lat 16 

Kiedy zawitasz do powiatowego miasteczka Drohobycz, poczujesz się dziwnie swojsko. Drohobycz to obecnie 90 tysięczne miasto położone 63 kilometry na południowy zachód od Lwowa. Z Przemyśla jest niewiele więcej, bo 75 kilometrów. Imponujący kościół którego duszą jest nie miejscowy proboszcz, lecz Pan Stanisław Winiarz – kościelny. Od niego dowiesz się, że z tego kościoła wywodzi się słynne polskie powiedzenie – „Ręka, noga, mózg na ścianie”. „Na tym miejscu stała kiedyś pogańska świątynia, a kiedy kopali fundamenty pod kościół natrafili na stopę, dłoń i głowę tego bożka, który był tu w tej pogańskiej świątyni” – opowiada Pana Stanisław. „Śpiewający” lwowską gwarą przeszło osiemdziesięcioletni Polak, jeden z liderów miejscowej polskiej wspólnoty, Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej w Drohobyczu. Opowiada dalej: „I na pamiątke tegu wynisionu te części na zewnątrz i wmurowali w ściane. I stąd jest to puwiedzenie „ręka, noga, mózg na ścianie”, to od nas z Druhobycza. I częstu wycieczki z Polski przyjeżdżaju i proszu mnie „Najprzód, niech nam Pan pukaże gdzie jest ten bożek”. Ali on ma jeszcze inne znaczeni.

Czytaj więcej