Oto piąta część opowieści – pamiętnika - napisanego przez brata mojego pradziadka Mariana Strzetelskiego z okresu I wojny światowej. Kolejna część opowiada o drugim oblężeniu Twierdzy Przemyśl, o obronie poszczególnych Fortów w miejscowościach Kuńkowce, Wapowcach, Łętowni, Lipowicy czy Ujkowic. Głód panujący w mieście powodował, że kobiety chcąc zdobyć pożywienie oddawały się stacjonującym tam żołnierzom za kromkę chleba, a dowódca Twierdzy Kusmanek stawał się obiektem żartów publikowanych w humorystycznych czasopismach. Wszyscy uważali, że to on już dawno sprzedał Twierdzę Rosjanom i to jego niezrozumiałe rozkazy przyczyniły się do upadku i poddania Twierdzy. W dzień Bożego Narodzenia 1914 roku z obu stron, austriackiej i rosyjskiej ogłoszono zawieszenie broni. W tych dniach nie prowadzono żadnych działań wojennych, a straże polowe wzajemnie się odwiedzały w okopach. Wszyscy świętowali. Zapraszam do lektury…  Przemyśl 14.IX.1922  

Czytaj więcej

W noc sylwestrową z  31 grudnia 1944 roku na 1 stycznia1945 roku:

We wsi Czabarówka pow. Kopyczyńce Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: jednego na podwórzu zamordował sąsiad Ukrainiec (członek UPA), drugiego, inwalidę bez ręki, po torturach: wycięli mu język, wydłubali jedno oko a w drugie strzelili, miał liczne rany kłute; ponadto ciężko pobili 7 Polaków, w tym ojca z córką oraz dwa małżeństwa.

We wsi Uhryńkowce pow. Zaleszczyki upowcy oraz okoliczni chłopi ukraińscy dokonali rzezi 150 Polaków; Ukraińcy zatarasowali drzwi polskich domów i je podpalili, stąd większość ofiar spłonęła żywcem; uciekających zabijali siekierami, widłami, bagnetami; ofiarami były kobiety, dzieci i starcy, gdyż mężczyźni w wieku 18 - 50 lat powołani zostali do Wojska Polskiego, które stało w tym czasie nad Wisłą.

Czytaj więcej

/ Czeska szkoła 1914 r. 

Na samym początku wypada odpowiedzieć na pytanie: skąd Czesi  wzięli się na Wołyniu? Jak wynika z dokumentów, pierwsi czescy osadnicy przybyli na Wołyń  nie z Czech, ale z Królestwa Kongresowego jako poszukiwani fachowcy, dla rodzącego się przemysłu, jeszcze w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XIX w. Tak zasiedlili wsie Michałowka, Podgaje, Zawidów, Pogorzelec, Mirotyń, Nowostawy, Czeski Gaj. Jednak największa liczba czeskich osadników przybyła w  latach 1878-1897. Wszystko to wydarzyło się z powodu splotu kilku ważnych historycznie  wydarzeń. Propozycję czeskiego osadnictwa  złożył  czeski działacz narodowy Frantiśek Palacki w Moskwie w 1867 r. na Wszechrosyjskiej Wystawie Etnograficznej, gdzie problem ten poruszył w rozmowach z samym Aleksandrem II.

Czytaj więcej

/ Ojciec Paweł po przyjeździe do Kowla za pracą ok. 1922r.

Tata mój Paweł Glijer urodził się w 1895 roku w  Świętokrzyskim w ówczesnej wsi Berezów, obecnie to ulica Suczedniowa.  Ojcem jego był Antoni Glijer matka Maria Glijer z domu Bujanowska. ,Glijerowie mieli dwie córki i siedmiu synów, Tata był najstarszy.  Ponieważ w domu było biednie, małe gospodarstwo rolne, Tata wcześnie był zmuszony do zarobkowania w Słowacji następnie w suchedniowskiej hucie żelaza. Za namową kuzyna służącego w Kowlu w wojsku, na Wołyniu, udał się tam na początku dwudziestych lat w poszukiwaniu pracy.
Tam poznał przyszłą swoją żonę Anielę Finkowską, która miała w rodzinie policjanta.  Jej siostra wyszła za mąż za  legionistę, Piłsudczyka Władysława Jakuszewskiego  który otrzymał za służbę ziemię w okolicach Dubna. Sam jednak nie pracował na tej ziemi, zlecając to zarządcy, bo wstąpił do policji. Jako były oficer został komendantem w miasteczku Zdołbunów. Znajomość Taty z tą rodziną zaowocowała tym, że również trafił do policji. Zwierzchnicy skierowali go  do szkoły policyjnej w Mostach Wielkich koło Lwowa. Po jej ukończeniu został najpierw policjantem w cywilu. Prawdopodobnie wykorzystano fakt, że nie kojarzono go w środowisku z policją, co było bardzo istotne w tych czasach na Wołyniu.

Czytaj więcej