Odsłonięcie Pomnika Pamięci w Żmigrodzie

W niedzielne popołudnie 14 października br. w Żmigrodzie na Dolnym Śląsku, odbyła się uroczystość odsłonięcia Pomnika Pamięci, na którym umieszczono replikę lwa z Cmentarza Obrońców Lwowa. Lew trzyma tarczę z napisem „Semper Fidelis”, czyli „Zawsze Wierny”. To dewiza miasta Lwowa, wzór do naśladowania przez całą II Rzeczypospolitą, miasta które dało najmłodszego bohatera Orderu Virtuti Militari, mówił podczas uroczystości Jerzy Rudnicki, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej oraz inicjator postawienia pomnika w tym mieście.
Początek uroczystości to Eucharystia sprawowanej w intencji kresowian przez biskupa pomocniczego wrocławskiego, wikariusza generalnego, ks. Andrzeja Siemieniewskiego.

Zanim rozpoczęto Mszę św. głos zabrał Jerzy Rudnicki, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu i organizatora uroczystości jakim było Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu, wrocławskie środowisko żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej i burmistrz Żmigrodu.
Zebranych gości w kościele św. Trójcy w Żmigrodzie powitał burmistrz miasta Robert Lewandowski. Grupa Rekonstrukcji Historycznej 40 pp. „Dzieci Lwowskie” z Wrocławia wniosła urnę z ziemią pobraną z Grobu Nieznanego Żołnierza na Cmentarzu Orląt Lwowskich we Lwowie. Poczet sztandarowy Akademii Wojsk Lądowych we Wrocławiu, dowodzony przez Komendanta Garnizonu Wrocław mjr Sławomira Skałeckiego, wprowadził sztandar Wojska Polskiego. Orkiestra Reprezentacyjna Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu, dowodzona przez kapelmistrza Adama Wittiwa odegrała hymn państwowy.
Wśród celebransów Mszy św. w żmigrodzkim kościele byli księża; ks. proboszcz R.  Paszczuk, ks. Zb. Słobodecki – kapelan kresowian (Milicz), ks. T. Kosior dziekan dekanatu Prusice (Strupina), ks. D. Woźniak (Powidzko), ks. K. Bartoszek (Radziądz).
Chcemy dzisiaj dziękować za wielkie dobro, jakim jest niepodległość Polski,  mówił w kazaniu bp Andrzej Siemieniewski.
Zwrócił uwagę na to, że niepodległość Ojczyzny to wielki dar, gdyż można w niej decydować i rządzić się po swojemu. Dlatego niepodległość to wyzwanie i bardzo trudne zadanie. „Bóg, Honor, Ojczyzna”, to piękne hasło z trzema akcentami. Każdy z nich jest ważny, ale Bóg zawsze jest na pierwszym miejscu. Tylko Bogu przysługuje wiara absolutna. „Honor” po łacinie oznacza cześć i poszanowanie. Przede wszystkim dla Bożego prawa i obowiązku, który z Bożego prawa wypływa. Świętujemy setną rocznicę odzyskania niepodległości, ale w obecnych czasach, czasach pokoju szukamy dopełnienia znaczeń słowa „honor”.
Kiedy słyszymy słowo „ojczyzna”, to od razu słychać głos św. Jana Pawła II, który tyle razy mówił o ojczyźnie jak o matce, o ojczyźnie jako domu. To właśnie dlatego Polacy dziękują za ten dom, w którym żyją i za który są też odpowiedzialni.
Biskup przytoczył definicję słowa „patriotyzm”, którą papież podał w swoje książce „Pamięć i tożsamość”, wyjaśniając, że to miłość ojczyzny. Zaznaczył, że hasłowe słowa „Bóg, honor, ojczyzna” nie mogą występować inaczej jak w głoszonej kolejności.

Uroczystość uświetnił swoim śpiewem chór kościelny „Magnificat” prowadzony przez panią Agnieszkę Kret.
W  uroczystym pochodzie na czele z Orkiestrą Reprezentacyjną KWP we Wrocławiu, Kompanią Honorową Wojsk Lądowych we Wrocławiu, licznymi pocztami sztandarowymi, wszyscy uczestnicy uroczystości przeszli pod pomnik usytuowany przy Skwerze Niepodległości na ulicy Poznańskiej.
Dzisiaj mamy obowiązek pamiętać o bohaterach i pamięć przekazywać następnym pokoleniom, ucząc ich umiłowania ojczyzny – mówił burmistrz Żmigrodu. To nie przypadek iż fundatorzy tego pomnika na jego cokole umieścili Lwa z Cmentarza Obrońców Lwowa. Historycznie symbolizuje on nastoletnich obrońców Lwowa i przypominać będzie o ich zwycięskim powstaniu sprzed stu lat. Młodych żołnierzy Lwowa charakteryzowała odwaga i niezwykłe męstwo. Dlatego na przedniej ścianie pomnika wyryto słowa: „W hołdzie bohaterom walk o niepodległą Polskę na pamiątkę 100-lecia odzyskania niepodległości wdzięczni rodacy – społeczność gminy Żmigród”.
Do chwili obecnej nie ukarano zbrodniarzy ze Wschodu, którzy dokonali ludobójstwa na Kresach. Wiedzą o tym repatrianci ze Wschodu, dziś mieszkańcy naszej gminy, którzy tu żyją i pracują, stając się żywym świadectwem tamtych okropnych dni. Pamiętają o tym mieszkańcy Niezgody, Barkowa i wielu innych miejscowości naszego regionu. Nie tylko oni domagają się prawdy o nierozliczonej zbrodni ludobójstwa na Kresach. Im poświęcono napis po lewej stronie cokołu: „Pamięci mieszkańców Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej, którzy po II wojnie światowej w gminie Żmigród znaleźli swój drugi dom”.
Uczczono pamięć o niezłomnych żołnierzach Armii Krajowej, umieszczając po przeciwnej stronie cokołu napis: „ W hołdzie żołnierzom 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej walczącym w czasie II wojny światowej o wolność Ojczyzny na Wołyniu, Polesiu i Lubelszczyźnie”.
Dzisiaj spłacamy olbrzymi dług wdzięczności wobec przodków – mówił na zakończenie Robert Lewandowski, dając wspaniały przykład naszym dzieciom, by pamiętali co oznacza „Bóg – Honor – Ojczyzna”.
Prowadzący uroczystość, inicjator budowy Pomnika Pamięci, Jerzy Rudnicki podziękował panu burmistrzowi Robertowi Lewandowskiemu za przejęcie przed rokiem inicjatywy, dziękował wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób, czy to czynem, czy dobrym słowem, pomogli w jego urzeczywistnieniu. Podziękował także temu, który rozpoczynał budowę tego pomnika, ale odszedł już na wieczną wartę, śp. prof. Henrykowi Słowińskiemu.
Dziś ten lew - mówił dalej Jerzy Rudnicki, z dumną dewizą „Semper Fidelis”, czyli „Zawsze Wierny” staje na rogatkach Waszego miasta, by mówić wszystkim którzy tu przyjadą: „My też jesteśmy z tej jedynej Troi, jedynej na cały świat, którą Hektor obronił, a miał wtedy 13 lat”. Trudno o bardziej wymagającą i piękniejszą dewizę dla miasta i jego mieszkańców. „Mam nadzieję, że zasłużyliście na to, by dodać za drugim lwem i dać jego odpowiedź na słowa „Zawsze wierny – Tobie Polsko”. Chwała bohaterom.
 Na wniosek wrocławskiego środowiska 27 WDP AK, prezes Ryszard Kłosiński odznaczył „Honorowymi Odznakami 27 WDP AK” 4 osoby: Michała Torza, dziennikarza TVP, mjr Sławomira Skałeckiego, Michalinę Stopka, nauczycielkę z Zespołu Szkół w Górze oraz Roberta Lewandowskiego, burmistrza Żmigrodu.
Medalami pamiątkowymi 30 – lecia Związku Sybiraków zostały odznaczone następujące osoby: Robert Lewandowski, Zdzisław Średniawski, Zygmunt Młyniec, Katarzyna Lech i Dorota Jakusztowicz.
Zaszczytu odsłonięcia Pomnika Pamięci w Żmigrodzie dostąpili: Ryszard Marcinkowski – prezes TMKK Wrocław, Ryszard Kłosiński – prezes 27 WDP AK we Wrocławiu, Robert Lewandowski – burmistrz miasta, Zdzisław Maliszewski – prezes Związku Sybiraków w Żmigrodzie.
W specjalnej krypcie u stóp pomnika delegacja żmigrodzkich harcerzy ( Karolina Husarz, Kacper Wyzinkiewicz i Natalia Żygadło) złożyła urnę z ziemią zebraną na grobie Nieznanego Żołnierza na Cmentarzu Orląt Lwowskich. Ekscelencja bp Andrzej Siemieniewski po odmówieniu modlitwy w asyście przybyłych księży dokonał poświęcenia pomnika.
Po odsłonięciu pomnika i złożeniu urny z ziemią, Komendant Garnizonu Wrocław mjr Sławomir Skałecki dokonał odczytania Niepodległościowego Apelu Pamięci, a Kompania Honorowa Wojska Polskiego oddała salwę honorową. Przybyłe na uroczystość liczne delegacje i przedstawiciele władz samorządowych z terenu Gminy Żmigród, powiatu trzebnickiego i Wrocławia, złożyły wieńce i wiązanki kwiatów.
tekst i zdjęcia:
Eugeniusz Szewczuk