/ ks. prof. Roman Dzwonkowski.

Przez prawie 500 lat kościół katolicki obrządku łacińskiego na wschodzie był, można powiedzieć, kościołem polskim. W tym znaczeniu, że ogromna większość wiernych to byli Polacy, językiem nauczania katechezy, całej para liturgii, był język polski. Oczywiście łacina była nienaruszalna - powiedział Ks. prof. Roman Dzwonkowski w referacie „Od polskiego Kościoła do Kościoła Polaków”.
    Po powstaniu listopadowym carat likwiduje szkolnictwo polskie ale zostaje kościół, który jest ostoją polskości. Carat sprytnie obmyślił depolonizację tych ziem przez tzw. weryfikację dyplomów szlacheckich. Tereny te zamieszkiwały setki tysięcy ubogiej szlachty nie różniącej się stanem posiadania  od chłopstwa (chata, jakiś zagon) ale posiadającej dyplomy szlacheckie uwalniające od służby wojskowej, która wtedy trwała 25 lat, oraz dające prawo do szkół. Ponad 370 000 szlachty zostało wpisanych do stanu chłopstwa i miało być odcięte od polskiej kultury. Dzięki trzymaniu się Kościoła ludność wytrwała przy polskości. Utraciła często język ale zachowała świadomość polską.

Czytaj więcej

Lwów to miasto bliskie sercom Polaków, nie tylko ze względu na bliskość polskich granic – niecałe 80km, ale także wspólną przeszłość Ukrainy i Polski. Lwów był kiedyś miastem polskim, znajdował się na trzecim miejscu wśród innych miast pod względem ludności. Dzisiejszy Lwów jest miastem o charakterze bardzo europejskim. Stara się nadążyć za nowoczesnymi trendami, jednak niektóre okolice i miejscowości leżące obok, sprawiają że przedstawiony naszym oczom krajobraz zabiera nas do zupełnie innego świata.
Lwów to miasto z którego pochodzi większość polskich rodzin, które po zakończeniu okrutnego dla Europy czasu, czyli II Wojny Światowej zostały przesiedlone na Ziemie Zachodnie. Każdy z nas słyszał wiele historii od swoich dziadków. Opowiadali nam o tych bardzo ciężkich i trudnych powojennych czasach. Możemy tylko wyobrazić sobie jak bardzo wydarzenia te miały wpływ na proces rozwoju ich duszy.

Czytaj więcej

Co za książka! Z gatunku tych, co to potrafią przeorać mózg czytelnikowi. Tych obrazów, jakie zobaczyłam (wyobraziłam sobie?) w trakcie lektury tych wspomnień, to nie da się „odzobaczyć”! Na zawsze pozostaną w mojej pamięci! O losach polskiej V Dywizji Syberyjskiej wiemy naprawdę mało, a były to losy niezwykłe.
Autor tej książki, Stanisław Bohdanowicz, urodził się w 1900 roku w Łunińcu (dzisiaj – miasto w Obwodzie Brzeskim na Białorusi) na Polesiu. Jego ojciec pracował na kolei jako maszynista, a w czasie rewolucji 1905 roku angażował się też w działalność rewolucyjną, za co został skazany na półtora roku więzienia. Siedział za kratami w Brześciu i w Pińsku, po odbyciu kary zwolniono go z pracy i zesłano z rodziną na osiedlenie w głąb Rosji. Cała rodzina pojechała z nim razem. Osiedli w Troicku w Obwodzie Czelabińskim (Rosja, miasto na Uralu), gdzie ojciec dostał pracę przy budowie kolei żelaznej w guberni orenburskiej. Stanisław chodził tam do gimnazjum, którego jednak nie skończył, bo tuż przed maturą, w 1918 roku, zgłosił się na ochotnika do polskiego wojska, które właśnie formowało się w Rosji.

Czytaj więcej

Artur Hutnikiewicz, wybitny historyk literatury polskiej, cytuje w swoim Dzienniku Zdzisława Dębickiego, który po przymusowym pobycie w Rosji przybywa w 1898 roku do Lwowa, by odbyć studia:
„W jego murach, w jego atmosferze intelektualnej nauczyłem się od moich niezapomnianych profesorów, Oswalda Balzera i Stanisława Starzyńskiego, rozumieć przeszłość, szukać w niej prawdy, oceniać krytycznie teraźniejszość i pragnąć lepszej przyszłości dla narodu, który mimo pozornych różnic, wytworzonych przez zabory , był jeden i ten sam we wszystkich dziedzinach, jedną żył tradycją i jedną nadzieją. (…)Toteż po czteroletnim pobycie we Lwowie wróciłem do Warszawy z poglądami z pewnością bardziej europejskimi niż te mgławicowe aspiracje rewolucyjne, z którymi wyjeżdżałem za kordon po powrocie z Orska”.

Czytaj więcej