Święto Polskiego Radia Lwów

/ Stukano w ściankę i spiker zaczynał. Lwów w 1930 rokuFoto: Wikipedia/domena publiczna

W dniu święta Polskiego Radia kilka nowinek technicznych, dotyczących Polskiego Radia  Lwów z 1928 roku. Radia, o którym w 1991 r. mówił Jerzy Janicki :

Szczepko i Tońko... Prawie sześćdziesiąt lat minie niebawem od dnia, kiedy pojawili się na antenie radiowej po raz pierwszy. Przetrwali pamięć trzech pokoleń, przez fale eteru zdążyły w tym czasie przepłynąć armie całe Walerych Wątróbków, profesorów Pęduszków, Matysiaków i Jezioran, a dziś jeszcze trwa pamięć o tych dwóch lwowskich batiarach.

Były czasy, gdy żadna „Dynastia" i żadna „Santa Barbara" nie wymiatały tak ulic, jak udawało się to „Wesołej Lwowskiej Fali". Co tydzień o dziewiątej wieczorem w niedzielę wszystkie ówczesne superheterodyny, wszystkie „Philipsy" i „Telefunkeny", i wszystkie grające jeszcze tu i ówdzie za pomocą akumulatorów i „anodówek" „Daimon" aparaty radiowe nastawione były na falę średnią o długości 385,1 metra, którą arendowało w eterze „Polskie Radio Lwów".

/  Tońcio (Henryk Vogelfänger) i Szczepcio (Kazimierz Wajda )

Tradycję Radia Lwów kontynuuje redaktor Danuta Skalska w godzinnym programie „Lwowska Fala” nadawanym w niedzielę w Polskim Radio Katowice.

 NIEDZIELA, dnia 6. maja 1928

ILUSTROWANY DZIENNIK LWOWSKI

TEATR – FILM –RADIO

Informacje radiowe.

Wobec braku sprecyzowanych ustaw, umożliwiających i ustalających dokładnie warunki budowy anten zewnętrznych, szczególniejszego znaczenia nabiera sprawa najpraktyczniejszych, najwygodniejszych i najczulszych anten pokojowych - sufitowych lub innego rodzaju: zastępczych.  

Wśród anten pokojowych najbardziej znane są: zygzakowate i to przez jedną lub dwie ubikacje, następnie w kształcie litery X wachlarzu watę i wiedeńskie potrójnie prostokątne. Jednak, chcąc uniknąć oszpecenia mieszkania, można stosować anteny zastępcze. Rolę takiej zastępczej anteny mogą spełniać rury gazowe, żelazne poręcze schodów, balustrady balkonów, łóżka metalowe, dachy blaszane, kandelabry większe, lecz najlepiej nadaje się sieć przewodów miejskiego prądu elektrycznego

W tych wypadkach aparat odbiorczy można łączyć z dowolnem gniazdkiem kontaktu, jednak wtedy musimy jeszcze zastosować kondensator, który ma tę właściwość, że wstrzymuje miejski prąd zmienny czy stały o małej częstotliwości, a przewodzi tylko prądy szybko zmienne, wzbudzane przez elektro-ma- gnetyczne fale stacji nadawczej (ryc. 1). Jeżeli aparat łączymy wprost z przewodnikiem (ryc. 2), wtedy rurka mosiężna i sam przewodnik grają rolę okładek kondensatora, a dielektrykiem jest gumowa izolacja.

Oczywiście przy antenach zastępczych potrzebne jest także uziemienie.

NIEDZIELA, dnia 13. maja 1928

ILUSTROWANY DZIENNIK LWOWSKI

TEATR – FILM –RADIO

Informacje radiowe.

Bo jeśli można ulec sugestywnemu wpływowi książki i to do tego stopnia, że przy czytaniu tracimy poczucie czasu i miejsca, w takim razie i dźwięki, przejęte ze słuchawek odbiorników, mogą wywołać także rodzaj halucynacji półjawnej, napół świadomego przeżywania. Oczywiście stacja nadawcza musiałaby przekazywaną produkcję tak zorganizować, by ta w duszy odbiorcy mogła wywołać wrażenie niejako teatralnego przedstawienia Temu celowi mają służyć następujące wskazówki:

1. Słuchacz powinien wyobrazić sobie, że jest bohaterem sztuki, którą słyszy. Do opowieści objektywnej można więc wprowadzić sugestję subjektywną, jak np. ; Jest zimno - Oto ci, których tak lubicie- Dom w oddali to ten, w którym urodziłeś się- Przejeżdża samochód, który zauważyłeś tamtego dnia.
2. Trzeba, żeby słuchacz poznał tekst, jak gdyby sam czytał go sobie w milczeniu.
3. Wątek recytacji stanowi tło, które rzadko przerywają części „mówione". Będą one wymawiane przez głosy inne, niż głos recytatora. Przykład: _Ręce do góry" wykrzykuje jakiś nosowy głos, podczas gdy głos recytatora w sposób niczem nie zamącony oświadcza; „...jakiś

człowiek pojawił się na lewo...“.

4. Muzyka — możliwie łatwa, a zatem muzyka starego melodramatu: przez tremola i przygrywki zajmie uwagę słuchacza, za pomocą krótkich faz scharakteryzuje osobę, której powrót na scenę pędzie później anonsowany przez powtórzenie tego samego motywu. Pozwoli to akcję bardziej skomplikować, nie szkodząc jej jasności i przejrzystości.
5. Przyjęcie porządku chronologicznego w opowiadaniu faktów, aby nie przerywać toku akcji.
6. Powtarzanie pewnych członów zdań celem uwypuklenia obrazu.
7. Huk, hałas, trzask itd. nie będą miały żadnego charakteru realistycznego. Chcąc oddać strzał rewolwerowy recytator uderzy lekko w stół.
8. Zdarza się, że wyzwalamy się z niepokoju, jaki wywołuje w nas lektura jakiejś książki, przerzucając spojrzenie o kilka wierszy niżej, lub kilka stron dalej. Tutaj jest to niemożliwe, należy więc grać na czasie w tych momentach, gdy speaker zamilknie. Momenty te mogą być (albo nie) ilustrowane muzyką. Przykład: Detonacja- Głos speakera: „Jeden z dwu przeciwników pada raniony śmiertelnie..." -Cisza, później powolne odtwarzanie motywu muzycznego, związanego z osobą pozostałą przy życiu.
9. Nie należy akcji naglić. Wiadomo, że wyobraźnia, utrzymana w stanie marzeń sennych, zatraca pojęcie czasu.