/ Zbrodnia UPA w Hurbach. Sąsiedzki mord pochłonął  ponad 250 polskich istnień Foto: http://www.studiowschod.pl/zbrodnia-upa-w-hurbach/

Zarówno przekaz rodzinny jak i wspomnienia wielu byłych mieszkańców Wołynia, którzy uratowali się z „ Rzezi Wołyńskiej” wyraźnie mówią o akcji agitacyjnej jaką OUN  z Galicji ( Małopolski Wschodniej) przeprowadził przed rozpętaniem fali zbrodni 1043/ 1944 r. Utkwiły mi w pamięci słowa wielu osób wspominający znajomych Ukraińców, którzy informowali swoich sąsiadów o całonocnych zebraniach prowadzonych przez „tych z Galicji”. Ubolewali również nad faktem, że po wielu takich  naradach w końcu znajdowali posłuch szczególnie wśród ciemnego ukraińskiego chłopstwa. Alf Soczyński opisując przygotowania do napadu na dużą polską wieś Hurby napisał:  «Gdzie znaleźć tylu chętnych w pobliżu skorych do mordowania sąsiadów? (...)  Od kilku dni krążył po ukraińskich wsiach otaczających Hurby bochenek chleba. Krążył od wsi do wsi, stanowiąc rytualny znak jedności i gotowości.

Czytaj więcej

/ 26.06.1993 r. Tablica na krzyżu upamiętniająca ofiary bolszewickiego terroru. Foto © Joanna Januszczak.

Czerwieńska Golgota Na podstawie tekstu Joanny Stankiewicz-Januszczak „Czerwieńska Golgota”.

Marsz śmierci, czyli piesza ewakuacja więźniów z Mińska do Czerwienia połączona z ich masowym i indywidualnym mordowaniem w dniach 24-27.06.1941.
Czerwień, a do 18.09.1923 Ihumeń. Z dawnego powiatu ihumeńskiego pochodzą tak znani Polacy jak Stanisław Moniuszko (Ubiel), Melchior Wańkowicz (Kałużnica), rodzina Bułhaków (Natalewsk). Ta piękna i historyczna ziemia w czasie II wojny światowej została nasączona krwią ludzi pomordowanych w marszu śmierci.
Wyjście z Mińska.
Niespodziewany atak Niemców 21.06.1941, dotychczas przyjacielskich wspólników, zaskoczył władze Związku Radzieckiego. Już 23 czerwca NKWD zaczęło likwidować więźniów skazanych na karę śmierci dodając im do posiłków truciznę (tak zginęła kurierka KG AK „Teresa”), lub zabijając ich strzałem nawet na szpitalnym łóżku (pułkownik Jerzy Dombrowski, słynny zagończyk z wojny polsko-bolszewickiej i porucznik Zaremba z Łomży).
W dniu 24 czerwca Mińsk był mocno bombardowany. W jednym z dwunastu nalotów na centrum miasta została uszkodzona brama więzienna centralnego więzienia i część bloku głównego, gdzie mieściła się również kancelaria.

Czytaj więcej

  1 lipca 1943 roku:   
We wsi Bucharów pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka  (Ewa Siemaszko, Tomasz Bereza: Lipiec 1943 r. na Wołyniu; w: ipn.gov.pl/download/1/91460/EwaSiemaszkoTomaszBereza.docx ).
We wsi Bukowina pow. Biłgoraj policjanci i esesmani ukraińscy zamordowali 11 Polaków.  
W kol. Retowo pow. Łuck Ukrainiec Iwan Muzyczko zamordował Polaka Jana Pachlę, męża swojej siostry.  
We wsi Wilia pow. Zdołbunów zamordowali 1 Polaka  (Ewa Siemaszko, Tomasz Bereza: jw.).  
We wsi Wyszatyce pow. Przemyśl policjanci ukraińscy zastrzelili Leona Radochońskiego, oficera WP, który uciekł z oflagu.  
W kol. Zawodnia pow. Równe Ukraińcy zamordowali 40-letnią Polkę Petronelę Rzewucką.

Czytaj więcej

WSPOMNIENIA PARTYZANTÓW  BRYGADY  „ŁUPASZKI” MAKS (foto) -  Rymsza Antoni

SZYMANELE-BUJAKI
„Łupaszko” objął dowództwo Brygady  w Niedroszli  i rozdzielił na plutony. I wtedy przeszliśmy do tych kolonii Szymanele, Bujaki. I tam była pierwsza potyczka z Ruskimi. Oni nocowali u jednego z gospodarzy zamożnych – Moroza, którego ja bardzo dobrze znałem. I rano obciążyli go jakimiś ładunkami  i szli drogą. Ich było może pięciu, sześciu. Pod lasem była taka kolonia. Nasz patrol, kiedy oni podeszli blisko powiedział: „Zatrzymać się, stój!”, to oni zaczęli uciekać albo za broń złapali się. Więc nasz patrol po nich posiał z karabinów. U „Łupaszki” wtedy było, no nie wiem, jakieś pięćdziesięciu może.

CHOJECKOWSZCZYZNA
Byłem w Radziuszach, żeby zabrać materiały opatrunkowe. Było nas 14 i mieliśmy czeski lkm, a wszyscy zwykle karabiny i pistolety. Świt nas zastał we wsi Sieliszcze i tylko siadamy do śniadania, gdy jakiś gospodarz przyprowadza chłopaka  z sąsiedniej miejscowości Chojeckowszczyzna.

Czytaj więcej