Logo

Ktokolwiek coś wie o mordzie UPA w Zarzeczu k/Delatyna ,pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie?

Zadzwonił do mnie pan Jan Białoskórski z Krakowa z uwagami i prośbą o pomoc. Po tym co mi opowiedział poprosiłem o spisanie tego i przesłanie na podany adres mailowy. Prezentuję nadesłany materiał: "Według relacji mojej cioci Sylwii Oleńskiej, w nocy 17/18 października 1944 r, w Zarzeczu k/Delatyna (pow. Nadwórna, woj. stanisławowskie) grupa zamaskowanych banderowców ubranych w niemieckie i ukraińskie mundury, zamordowała mojego dziadka Mieczysława Oleńskiego, jego żonę a moją babcię Marię Oleńską (z d. Barylak), oraz jej matkę a moją prababcię Marię Barylak - Przygrodzką (z d. Bojan). Dom wraz z ciałami spalili. 

W notatkach rodzinnych znalazłem informację że tej samej nocy (17/18.10.1944) gdy zamordowano trzy osoby z mojej rodziny, ci sami banderowcy zastrzelili w jej domu sąsiadkę p. Swaczyńską (miała 60 lat) i p. Witkowskiego, który wynajmował się do młócenia. Również tej nocy banderowcy spalili jeszcze pięć polskich domów. Informatorem który wskazał banderowcom (nie pochodzili z okolicznych miejscowości) dom Oleńskich był prawdopodobnie Ukrainiec z Zarzecza p. Josypczuk (w r 1999 rozmawiała z nim moja krewna - do niczego się nie przyznawał). W tym czasie banderowcy zamordowali dwanaście osób z rodziny Zawiślaków (uratował się tylko ojciec rodziny) i rodzinę Aleksiewiczów, których związali drutami i wywieźli do lasu.  Szefem miejscowego sztabu banderowców był wtedy major "Prut" (Petro Wacyk) zabity przez NKWD 1.03.1946 k/wsi Pacykiw (woj. Stanisławowskie). Obecnie jest to lokalny bohater, jest ulica jego imienia w Zarzeczu oraz obelisk z tablicą.  Zdaję sobie sprawę z tego że pomocy prawnej z Ukrainy nie będzie, bo tam te sprawy są przedawnione, ale piszę do Pana Prokuratora ( IPN Wrocław-red) bo nie wiem kto może się tymi sprawami jeszcze interesować -ja mam 80 lat i mało sił. Może ktoś sporządzi listę ofiar, bo grobów polskich w Zarzeczu już nie ma. Proszę o informację i ewentualne wskazówki co można jeszcze zrobić.

   Jerzy Białoskórski, 30-424 Kraków, ul. Kościuszkowców 7A, tel. 792 444 705. PS. Ten tekst wysłałem też do IPN we Wrocławiu stąd odniesienia do Prokuratora (Konrada Bieronia)."

Rozmawiałem na temat tej zbrodni z panem Stanisławem Żurkiem, który od lat zbiera dane o zbrodniach OUN-UPA, publikując między innymi w KSI  "Kalendarium " tych zbrodni. Stwierdza on, że nigdzie nie ma danych na temat zbrodni w tej miejscowości. Przy okazji wyjaśnia, że  "w książce: Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański: "Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939 – 1946” , Wrocław, bez daty wydania, ale w roku 2007. znajdują się krótkie informacje dotyczące wsi sołeckiej Zarzecze, która należała do parafii i gminy Delatyn (na stronie 352). W 1921 roku na 3064 mieszkańców było w niej 2917 Rusinów, 80 Polaków i 67 Żydów. Zapewne więc w czasie wojny Polaków było niewiele ponad 100 osób, o ile nie było wywózek na Sybir. Znajduje się tam informacja, że w marcu i kwietniu 1944 r. podczas napadów bandytów z UPA zostało zamordowanych 20 Polaków – mieszkańców wsi ( s. 352). W zestawieniu na s. 354 wykazane jest 30 osób zamordowanych, 100 osób wypędzonych/wysiedlonych oraz 25 opuszczonych/spalonych zagród. Nie ma z tej wsi żadnej relacji świadka, wykazani są jako świadkowie: Walenty Garczyński z Delatyna oraz ks. Jan Krukowski z Delatyna. W wykazie parafii występuje w Delatyniu ksiądz Walenty Garczyński oraz Jan Krukowski jako katecheta (s. 330). Nie wiem, czy ktoś z Polaków został pochowany na cmentarzu i ich dane znajdują się w parafialnej księdze zgonów – o ile ona ocalała i jest do niej dostęp."

Reasumując muszę powiedzieć, że nie jest to odosobniony przypadek, kiedy nasi czytelnicy zwracają uwagę na zbrodnie OUN-UPA nigdzie nie odnotowane. Dlatego zwracamy się w imieniu pana Jana Białoskórskiego z gorąca prośbą o pomoc tych którzy czytając nasz serwis mogą coś w sprawie dodać, by zachować  w pamięci tych o których jeszcze nikt się nie upomniał.

 

Template Design © Joomla Templates | GavickPro. All rights reserved.