/ Kościół pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie. -->> http://www.lwow.com.pl/maria-magdalena/kosciol.html . Parafianie św. Marii Magdaleny zgromadzeni na uroczystościach Niedzieli Palmowej przed swoim kościołem, do którego jedyne wejście obudowano rusztowaniami, utrudniając dodatkowo wejście do świątyni. Wejście główne jest zamknięte od wielu lat, gdy w 1962 roku władze sowieckie odebrały świątynię wiernym i zamieniły ją najperw na klub studencki a później na „Dom muzyki kaeralnej i organowej”. Władze niepodległej Ukrainy skorzystały skrzętnie z tej grabieży i nie chcą oddać świątyni wiernym, wynajdując coraz to nowe argumenty.

Kościół rzymskokatolicki pojawił się w zachodniej części dzisiejszej Ukrainy w XIII w. za rządów halickiej linii Rurykowiczów. Jako pierwsze swoją misję rozpoczęły zakony franciszkanów i dominikanów. Od samego początku Kościół na Rusi był tradycyjnie utożsamiany z polskością. Do początku XIX w. Kościół w tej części Rusi która znalazła się w Imperium Rosyjskim, działał i rozwijał się bez przeszkód. Jednak od tego momentu rząd rosyjski rozpoczął działalność antykościelną zamykając wiele kościołów, konfiskując majątki kościelne. Działania te nasiliły się jeszcze w okresie pod rządami bolszewików. W 1931 roku służby specjalne aresztowały wszystkich księży rzymskokatolickich z diecezji kamienieckiej i żytomierskiej rozpoczynając masowe deportacje Polaków do Kazachstanu.

Czytaj więcej

/ Jerzy Janicki. By FTW - Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27506454

Jerzy Janicki żalił się w swoich słynnych „Krakidałach”, iż bałak umiera, a szmonces już nie żyje. Z  Jerzym Janickim„ Lwowskie Spotkania”  przeprowadziły na ten temat długą rozmowę tytułując ją „Krakidały” w której redaktor naczelna Bożena Rafalska pocieszała jak mogła rozżalonego autora „Polskich dróg”.  W tym miejscu należy przypomnieć czym jest bałak, a czym szmonces.
Bałak to gwara lwowska – gwara regionalna języka polskiego używana przez mieszkańców Lwowa. Współcześnie często mylona z tzw. bałakiem lwowskich batiarów, czyli gwarą uliczną, bardzo jednak do niej zbliżoną.
Gwara lwowska powstała w połowie XIX wieku, kiedy polski substrat językowy został wzbogacony licznymi zapożyczeniami (głównie leksykalnymi) z języka niemieckiego, jidysz, ukraińskiego i czeskiego. Wyraźny jest bliski związek z innymi gwarami Małopolski, zwłaszcza z gwarą krakowską. Dość wyraźne są także ślady mowy dziecięcej i zwykłych przekręceń słów obcych.

Czytaj więcej

/ Zespół lwowskiej rozgłośni Polskiego Radia oraz audycji rozrywkowej „Wesoła Lwowska Fala”. Źr. zbiory Muzeum Niepodległości

16 lipca 2018 roku  upłynęło dokładnie 85 lat od czasu, gdy na antenie ogólnopolskiej w przedwojennej Polsce odezwała się po raz pierwszy „Wesoła Lwowska Fala” pod kierownictwem Wiktora Budzyńskiego. Cichy to jubileusz i smutny: Lwów wykreślony z mapy Polski dzisiejszej, zespół rozsypany po całym świecie, wielu czołowych wykonawców już zabrakło wśród żyjących, autor i kierownik - od  lat na obcej ziemi...
Aż dziw czasem bierze, że tyłu ludzi jeszcze pamięta, jeszcze wspomina, że tak uparcie żyje ta tradycja i pamięć o „Lwowskiej Fali”, że pytają o jej dawne dzieje nawet najmłodsi przybysze z Kraju, których spotyka się często zagranicą . W ostatnich objazdach teatralnych po Szkocji, Walii i Anglii artyści przekonali się raz jeszcze, jak mocno i głęboko weszły w ludzką pamięć nie tylko postaci tej audycji, ale nawet szczegóły programu, fragmenty dialogów i piosenek. Powtarzają się naturalnie pytania do Wiktora Budzyńskiego zadawane jeszcze dziś intymnym szeptem, zniżonym nie wiadomo dlaczego głosem: - Niech pan powie, niech pan po tylu latach zdradzi - jak to naprawdę było z „Lwowską Falą”, z jej kłopotami, co było z tą „krową holenderską” i z zamknięciem „Fali” i w ogóle niech pan nareszcie ogłosi kiedyś p r a w d ę o „Wesołej Lwowskiej Fali”! Zamiast więc jubileuszu Wiktor Budzyński spełnił życzenia najbardziej chyba wdzięcznych radiosłuchaczy, którzy nie tylko zapamiętali jego audycję, ale pamięć o niej przekazali młodszym i najmłodszym.

Czytaj więcej

„Pamiątki Soplicy” Henryka Rzewuskiego to tekst dzisiaj już zapomniany, a przecież bez niego – a raczej bez opowieści pana hrabiego Rzewuskiego snutych na Krymie i w Rzymie – nie byłoby „Pana Tadeusza”, najważniejszego chyba tekstu w naszej literaturze. Bo tych opowieści właśnie słuchał bezpośrednio od niego nie byle kto, a sam Adam Mickiewicz. One to właśnie zainspirowały poetę do stworzenia barwnego, niezapomnianego świata szlacheckiego, jaki jest w najpiękniejszym polskim poemacie.
Wieść niesie, że opowieści hrabiego Henryka najpierw zaistniały w postaci ustnej. Podobno Mickiewicz siedział, słuchał w milczeniu tego, co opowiadał mu Rzewuski i w końcu powiedział: „słuchaj, spisz to wszystko”.
– Ale jak to spisać? – odparł Rzewuski.
– Zwyczajnie, tak jak mówisz – odpowiedział wieszcz.
Tako rzecze historia literatury. Podobno ta właśnie rzymska rozmowa Rzewuskiego z Mickiewiczem legła u początków nowego gatunku literackiego, czyli gawędy szlacheckiej, występującej tylko w literaturze polskiej.
Bo kultura szlachecka była gadana, a nie pisana. Szlachcic polski mało pisał i właściwie w ogóle nie czytał. Za to pilnie słuchał, co opowiadają inni. Sam też często i z dużą wprawą zabierał głos. Był zresztą do tego przygotowany, bo właśnie ustnych wystąpień publicznych uczono go w szkołach.

Czytaj więcej