TUŁACZKA KRESOWIAN - I CO DALEJ? cz.II

/ 1 Mapka obrazująca migrację z Kresów na te ziemie

Tułaczka naszych Kresowian kończyła się przeważnie na ziemiach zachodnich, w różnych miejscowościach.
W Jeleniej Górze w Muzeum Karkonoskim jest spora część wystawy obrazująca życie przesiedleńców z Kresów. Ze zdjęć i dokumentów dowiadujemy się „i co było dalej” z Kresowiakami. Obejrzałam tę wystawę z zainteresowaniem. Ojczyzna stracona, Ojczyzna odnaleziona…

Jelenia Góra i okolice były świetnym miejscem na rozpoczęcie nowego życia, gdyż miasto nie było zniszczone przez działania wojenne. Krótkotrwały ostrzał uszkodził tylko kilka budynków.

Dla Kresowian, którzy przeżyli tragiczną wojnę, która zniszczyła im dotychczasowe życie, dla ludzi, którzy przeżyli nie tylko okupację niemiecką i sowiecką, ale też ukraińskie mordy całych wiosek, dla ludzi, którzy jechali przez cały kraj wiele tygodni i którzy obserwowali zburzone miasta i wsie, zburzony cały kraj- dla tych ludzi spokojna i niezniszczona Jelenia Góra wydawała się rajem.

2 Wyjazd osadników na ziemie odzyskane- najpierw furmankami, potem towarowymi pociągami-1945 rok

Wydawało się, że mogliby zająć niezniszczone domy i mieszkania, a nawet znaleźć pracę, gdyż wiele instytucji i zakładów przemysłowych zostało uruchomionych w pierwszych miesiącach po wyzwoleniu.
Niestety rzeczywistość nie okazała się tak różowa jak to wyglądało z początku. Miasto było przeludnione, gdyż na początku mieszkali tam jeszcze Niemcy. W roku 1946 zaczęto przesiedlanie autochtonów do Niemiec i akcja ta powiodła się- po roku zostało tam tylko kilkaset Niemców. Pozostali jedynie ci, którzy byli potrzebni polskiej gospodarce – kolejarze, leśnicy, fachowi pracownicy przedsiębiorstw komunalnych i fabryk. Wyjechali oni w późniejszych latach, w miarę napływu polskich fachowców.
Inną liczną grupą przesiedleńców byli ludzie z centralnej Polski, którzy de facto wcale nie chcieli tam zamieszkać, a przyjechali tylko na szaber- zabierali co się dało, sprzęty, urządzenia, każdy dobytek, który dało się wywieźć i sprzedać.
Sytuacja zmieniła się nieco na lepsze, gdy rozpoczął działalność Państwowy Urząd Repatriacyjny. Akcja osadnicza nabrała wówczas tempa i była bardziej zorganizowana. Wtedy to właśnie przybyło najwięcej osadników zza Buga do Jeleniej Góry i na całe Karkonosze. Kresowianie znaleźli nowe domy, nowe życie.

3 PUR- Państwowy Urząd Repatriacyjny w Jeleniej Górze

Przesiedleńcy z terenów, które po wojnie włączono do ZSRR oficjalnie zwani repatriantami, a potocznie mówiono na nich „zaburzanie” lub „kresowiacy”. Na Dolnym Śląsku znaleźli się głównie ludzie z dawnych województw: lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego, wołyńskiego i poleskiego, a w mniejszym stopniu z wileńskiego i nowogródzkiego.
OJCZYZNA STRACONA, OJCZYZNA ODNALEZIONA…- to główne hasło tej wystawy i jakże piękne…
Ludzie podnieśli głowy, wzięli się do pracy i wspólnym wysiłkiem odbudowywali swoje życie, wzajemne stosunki i miejsce do życia. Czy to w dużych, państwowych zakładach, czy w małych warsztatach rzemieślniczych, a także na roli i w gospodarstwie Kresowianie pokazali, że są silni i zaradni.

4 Powojenne wyposażenie małego zakładu rzemieślniczego

Ludzie chcieli normalnie żyć i pracować, a nawet uczestniczyć w konkursach i rozrywkach. Oto jeden z dokumentów udostępnionych w Muzeum Karkonoskim:

5 Dyplom Jadwigi Hajdukiewicz z 1947 roku

Dużą grupę ludności w tym regionie stanowili też osadnicy wojskowi :

6 Żołnierze 10 Sudeckiej DP i osadniczki z Cieplic na pętli tramwajowej w Podgórzynie sierpień 1945

Będąc w Jeleniej Górze odwiedziłam też cmentarz, a na nim okazały grobowiec z symbolicznymi tablicami ku czci wielu grup Polaków, także tych, którzy zginęli na Syberii. Rodzin Sybiraków jest w Jeleniej Górze sporo. Oni stanowili kolejną grupę osób przybyłych do tego miasta w latach 1950- 1956. Przybywali oni do Polski w ramach łączenia rodzin. Sybiracy to ludność wschodnich ziem dawnej Polski wywieziona na Syberię w czasie wojny.

7 Upamiętnienie poległych Polaków

Jeleniogórzanie pamiętają o swoich przodkach i chwała im za to.
Rozmawiając z potomkami Kresowian można się dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy.
Przy opracowaniu tematu korzystałam z materiałów Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze