Upamiętnili 27. Wołyńską Dywizję Piechoty AK

We Wrocławiu odsłonięto drugą i prawdopodobnie ostatnią w tym mieście pamiątkową tablicę poświęconą żołnierzom Armii Krajowej, ufundowaną przez władze tego miasta.  Idea upamiętnienia wołyńskich żołnierzy AK przewijała się w myślach jej autora od bardzo dawna. Dzieło to zapoczątkował prof. Henryk Słowiński, żołnierz Armii Krajowej, prezes wrocławskiego środowiska 27. WDP AK, Prezes Honorowy Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu. Pierwsza tablica w 2000 roku została poświęcona służbie zdrowia dywizji i odsłonięto ją w Szpitalu Wojskowym we Wrocławiu. Ufundowali ją z własnych składek byli żołnierze AK.

Intencją prof. Henryka Słowińskiego było znalezienie we Wrocławiu miejsca na umieszczenie tam pamiątkowej tablicy upamiętniającej wszystkich żołnierzy wołyńskiej dywizji piechoty. U zbiegu ulic Horbaczewskiego i Szybowcowej istnieje rondo nazwane imieniem 27. WDP AK. Pomyślano zatem, by w pobliżu tego miejsca umieścić pamiątkową tablicę. Z pomocą przyszedł dobroduszny ks. prałat Czesław Majda, proboszcz parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego we Wrocławiu na Gądowie Małym, sąsiadującej z owym rondem. Wybrano godne miejsce, dużą przestrzenną świątynię, którą w dniu 31 maja 1997 roku nawiedził i błogosławił Ojciec Święty Jan Paweł II.
W niedzielę 6 listopada 2016 roku na uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy przybyły liczne delegacje, stawili się żołnierze Armii Krajowej nie tylko z Wrocławia (jak pisały wrocławskie gazety), ale z całego Dolnego Śląska oraz liczna grupa akowców z Brzegu na Opolszczyźnie.
Uroczystość rozpoczęto Mszą świętą w intencji żołnierzy 27. WDP AK poległych i zaginionych w czasie walk, zamęczonych i straconych przez służby bezpieczeństwa w kraju i Związku Sowieckim oraz zmarłych śmiercią naturalną i jeszcze żyjących. Eucharystii przewodniczył ks. prałat Czesław Majda, proboszcz parafii wraz z celebransami – wikariuszami parafii ks. Marcinem Krawczykiem i ks. Pawłem Kotkowskim oraz o. Kamilem Żyndą OMI z parafii NMP Królowej Pokoju Wrocław – Popowice. Uroczystą oprawę Mszy świętej zapewniły licznie przybyłe poczty sztandarowe wrocławskich szkół m.in. Publicznej Szkoły Podstawowej nr 38 i nr 73 im. gen. Władysława Andersa, Publiczne Gimnazjum nr 18 im. Armii Krajowej, Gimnazjum nr 29, nr 27, nr 7, nr 20, Liceum nr 11, Gimnazjum nr 29 im. Konstytucji 3 Maja ze sztandarem Światowego Związku Żołnierzy AK. Honory oddano także sztandarom: 27.WDP AK oraz Wojska Polskiego wystawiony przez 10 Wrocławski Pułk Dowodzenia. Dowódcą pocztu sztandarowego ppor. Robert Oleksiuk, sztandarowym plut. Marcin Chudy, asystą st. kpr. Grzegorz Miłosek. Dowódcą posterunku honorowego był st. kpr. Marcin Sójecki.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych, na czele z wiceprezydentem Wrocławia Anną Szarycz, organizacji kombatanckich i pozarządowych, mieszkańcy Wrocławia, harcerze i liczne grupy młodzieży.                
W homilii ks. prałat na wstępie zaznaczył, że w dniu dzisiejszym upamiętniamy żołnierzy, którzy ze swojego życia uczynili olbrzymi dar dla Ojczyzny i przyszłych pokoleń. Mówimy o niezłomnej postawie żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Szczególnego zapamiętania, naśladowania wymaga postawa wołyńskich bojowników o niepodległość, którzy będąc świadkami terroru sowieckiego, sami nie przywdziali szat zemsty i na swoich sztandarach nie wypisali zasady „oko za oko, ząb za ząb”. Potrafili walczyć, nie mszcząc się na niewinnych kobietach, osobach starszych i dzieciach. Dzięki takiemu postępowaniu nawet swoich przeciwników wprawiali w zdumienie. Za to im dzisiaj dziękujemy! – Dywizja nie poddała się naciskom zmierzającym do jej podporządkowania Armii Czerwonej. Jej obecność na Wołyniu świadczyła o tym, że państwo polskie istnieje i walczy, posiada legalne władze podtrzymujące ciągłość niepodległego bytu Rzeczypospolitej Polskiej oraz siłę zbrojną walczącą w kraju. Jednostka ta występowała jako gospodarz ojczystych terenów, bowiem w oparciu o prawo międzynarodowe broniła terytorialnego statusu Polski sprzed 1939 roku. Dziś dziękujemy Bogu za to świadectwo odwagi, honoru, miłości Ojczyzny, które Wołyniacy pisali swoim życiem i swoją śmiercią. Wdalszej części tej niezwykle patriotycznej homilii, kapłan przywołał
słowa św. Jana Pawła II „Czas oderwać się od tej bolesnej przeszłości. Niech przebaczenie udzielone i uzyskane rozleje się niczym dobroczynny balsam w każdym sercu. Niech dzięki oczyszczeniu pamięci historycznej wszyscy gotowi będą stawiać wyżej to, co jednoczy, niż to, co dzieli, ażeby razem budować przyszłość opartą na wzajemnym szacunku, braterskiej współpracy i autentycznej solidarności”. Mówił, że nie można przejść obojętnie wobec testamentu proroka naszych czasów. Usilnie więc błagajmy, aby „wojna, która już dawno wygasła na naszych ziemiach, nie trwała dziś w sercach ludzi. Tylko wzajemne przebaczenie i braterstwo, współczucie i miłość stanowią trwały fundament kultury współżycia ludów i narodów, podkreślił na zakończenie duszpasterz.
Po mszy świętej na zewnętrznym murze kościoła farnego odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą żołnierzy 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Zanim to nastąpiło głos zabrała wiceprezydent Anna Szarycz, mówiąc o wielkiej potrzebie wrocławskiego środowiska upamiętnienia w ten sposób żołnierzy AK. Wspólnie z żołnierzami tej dywizji - płk. Feliksem Kosteckim i prof. Henrykiem Słowińskim zaapelowali, by widok tej tablicy przypominał wszystkim o potrzebie nieustannej i ufnej modlitwy w intencji pokoju na świecie oraz pokojowego współistnienia sąsiednich narodów polskiego i ukraińskiego na fundamencie historycznej prawdy. Jesteśmy być może ostatnim pokoleniem, które może osobiście podziękować żołnierzom „Wujka”, „Sokoła”, „Drzazgi”, „Jastrzębia”, „Korda”, „Gzymsa”… To oni uratowali tysiące Polaków, Czechów i Żydów na Wołyniu przed kompletną zagładą. Po wojnie zapomniani, po wojnie niedoceniani. Dzisiaj wobec tych ludzi, którzy jeszcze żyją spłacamy ogromy dług wdzięczności – podkreślił prof. Słowiński, który w towarzystwie Anny Szarycz i Feliksa Kosteckiego, dokonali aktu odsłonięcia pamiątkowej tablicy.
Napis na tablicy głosi: „ Żołnierzom 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej 15 stycznia – 25 lipca 1944 Obszary działań Wołyń – Polesie – Lubelszczyzna. Towarzysze Broni * Mieszkańcy Wrocławia. Wrocław 2016.
Tablicę zaprojektował prof. Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu Christos Mandzios – artysta rzeźbiarz greckiego pochodzenia, autor m.in. repliki pomnika Schillera we Wrocławiu.
Aktu poświęcenia pamiątkowej tablicy dokonał ks. prałat Czesław Majda. Przybyłe delegacje i żołnierze Armii Krajowej złożyły pod tablicą wiązanki kwiatów.
„Nigdzie nie spotkałem żołnierzy tak dzielnych, ofiarnych i tak zdolnych do poświęceń wszystkiego w służbie Ojczyzny, jak żołnierze 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty, z którymi miałem zaszczyt walczyć na Wołyniu jako dowódca batalionu I/50. pp.
Cześć ich żołnierskiej pamięci !
kpt. Michał Fijałka

Tekst i zdjęcia; Eugeniusz Szewczuk