Rekoncyliacja Ubiorów Matki Bożej z Czerwonogrodu

W kościele Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Lubszy na Opolszczyźnie, dekanat Brzeg Północ w niedzielę 22 sierpnia, zebrali się pielgrzymi 15 parafii z całej Polski na XXXI Pielgrzymce Ruchu Dla Lepszego Świata pn. "Zgromadziliśmy się na świętej wieczerzy".

1. Parafia NMP Królowej Polski w Krośnie woj. podkarpackie
2. Parafia św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy woj. dolnośląskie
3. Parafia św. Floriana Męczennika w Częstochowie
4. Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Niemczy woj. dolnośląskie
5. Parafia św. Urszuli Ledóchowskiej w Malborku woj. pomorskie
6. Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu

    woj. kujawsko- pomorskie

7. Parafia św. Mikołaja w Hrubieszowie woj. lubelskie
8. Parafia Przemienienia Pańskiego w Starokrzepicach pow. Kłobuck,

    woj. śląskie

9. Parafia św. Jana Chrzciciela i Św. Jana Ewangelisty Lublin Katedra
10. Parafia Maryi Matki Bożej w Jawidzu – Rokitnie pow. Łęczna

      woj. lubelskie

11. Parafia św. Barbary w Łęcznej woj. lubelskie
12. Parafia św. Piotra i Pawła Majdan Stary pow. Biłgoraj woj. lubelskie
13. Parafia św. Bartłomieja Apostoła w Szydłowicach pow. Brzeg woj. opolskie
14. Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła Mąkoszycach pow. Brzeg woj. opolskie
15. Gospodarz – Parafia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

w Lubszy pow. Brzeg – Archidiecezja Wrocławska.

Rekoncyliacja - obrzęd liturgiczny przywracający charakter sakralny zdewastowanym bądź sprofanowanym miejscom, takim jak kościoły, cmentarze i tym podobne. W przypadku Lubszy - poświęcenie ubiorów wizerunku Matki Boskiej.

W Czerwonogrodzie przez 4 wieki królowała Czerwonogrodzka Pani w złotej koronie i srebrnej sukni ze złotymi gwiazdami. Ikona Matki Bożej została napisana w 1604 roku. Przez wiele lat odbierała cześć i uwielbienie, o czym świadczyły wota składane przez lub wierny w świątyni Czerwonogrodzkiej.

Czerwonogród   najstarsza osada na Podolu wymieniana w latopisach już w IX wieku wzmiankowana później w kronikach jako Castrum rubrum : czerwony zamek. Był rezydencją ruskich książąt zniszczony przez Mongołów w latach 1240/1241, gdy Podole opanowali Litwini od księcia Olgierda otrzymali Czerwonogród książęta Koriatowicze, którzy ufundowali pierwszy klasztor Dominikanów.

Za Władysława Jagiełły tutejsze dobra należały kolejno do wojewody krakowskiego Spytka z Melsztyna oraz braci króla: Świdrygiełły i wielkiego księcia Witolda. Po włączeniu w 1434 roku Podola do Korony Polskiej Czerwonogród stał się jednym z głównych ośrodków nowego województwa, siedzibą starostwa niegrodowego oraz powiatu. Pierwszy starosta kasztelan kamieniecki Teodoryk Buczacki – Jazłowiecki wystarał się nawet w 1448 roku o magdeburskie prawo miejskie. Po pierwszym rozbiorze tutejsze dobra nabył od Austriaków Karol Poniński. To on wybudował mauzoleum rodzinne, gdzie po wojnie znalazła swoje miejsce Ikona Matki Bożej Czerwonogrodzkiej schowana pod płytą nagrobną. 

Sam obraz powstał w 1604 roku i jak podaje historia już w 1618 roku otoczony był czcią i szacunkiem, „ … bo wota srebrne skradł  niejaki Wysocki, którego za ten haniebny czyn powieszono w tym roku …”.

W 1725 roku banda Bałuckiego w liczbie 5 bandytów ukradła z kościoła wota złote i srebrne spod obrazu i tych też powieszono. Cudowna Ikona Matki Bożej Częstochowskiej (tytułem miejsca Czerwonogrodzka ) co potwierdza spis inwentarza kościoła pw. Wniebowzięcia NMP  w Czerwonogrodzie  z 1938 roku w głównym ołtarzu nadal odbierała cześć i uwielbienie. Ale nadeszły bardzo trudne dni. Kiedy z 2 na 3 lutego 1945 roku bojówki nacjonalistów ukraińskich otoczyły wieś rozpoczęła się Golgota Wschodu. Część mieszkańców schroniła się w domu ludowym, w młynie i w kościele. Wieś spalono. Nie ocalał żaden z 79 domów. Zamordowano w bestialski sposób 125 mieszkańców, w całej wojnie zginęło ich około 212 osób.  Związek Sowiecki nie bronił ludności, a nawet na podstawie fałszywych oskarżeń rodzin ukraińskich z Nyrkowa o napad i rabunek mienia,  12 obrońców Czerwonogrodu skazano na długoletnie więzienia i zsyłki w głąb ZSRR np. Pan Karasowski ponad 8 lat spędził w Łagrach Gułagu m.in. na Uralu i Kołymie. Dzięki wstawiennictwu Matki Bożej przetrwał tę gehennę.

W czasie opuszczania Czerwonogrodu w 1945 roku major wojsk sowieckich kazał Panu kościelnemu oddać klucze od kościoła bo wiedział, że ikona jest zabytkowa i cenna. Rada kościelna : Bronisław Dmytruszyński, Marcin Wierzbicki, Stanisław Wierzbicki i kościelny Zalewski podjęła wtedy decyzję, by obraz schować. Całą historię – właściwie kradzieży z rąk towarzyszy radzieckich opisała Siostra Szarytka Władysława Sobierajska w swoim pamiętniku. Dwa wozy po otrzymaniu „bumagi  pozwolenia” pojechały pod kościół. Jeden przywiózł ziemniaki, a drugi wywiózł Ikonę do kaplicy cmentarnej. Po wojnie w 1947 został on z gwiazdek odarty i przeniesiony do  ukraińskiego domu w Nyrkowie, a następnie nawet do Zaleszczyk. Wiemy, że  deska obrazu po latach leżenia na strychu uległa zniszczeniu. Pozostały tylko sukienki i korony, które w czasie długich lat leżały pod podłogą w kuchni. Niezbadane są jednak wyroki Boże. Cały ubiór Matki Bożej dotarł w 2007 roku do Lubszy. Odnowienie wiązało się jednak z naszymi zasobami, a te na naszych wiejskich parafiach przecież wiemy nie są ogromne. 

Z pomocą Bożą i ludzką udało się odnowić ubiory i je położyć na kopii ikony Matki Bożej  Czerwonogrodzkiej, którą  w latach 2010  do 2015 napisała wedle wszelkich prawideł duchowych  Ikonografka Pani  Dorota, Tamara Bartold z Wrocławia (członek Towarzystwa Miłośników Kultury Kresowej we Wrocławiu) korzystając ze zdjęcia naszej Pani Maryi z 1938 roku, które ze sobą wyżej wspomniana Siostra Szarytka Władysława Sobierajska ze sobą na nasze zachodnie ziemie tu do Lubszy przywiozła. Dzisiaj zebrani oddają Jej Cześć i Uwielbienie, bo przecież to dzięki opiece Matki Bożej wielu naszych parafian się uratowało zarówno z pożogi wojennej jak i powojennej. Możemy i my zatem do Niej się uciekać w naszej poezji i modlitwie :

tekst i zdjęcia:

Eugeniusz Szewczuk